Wielu początkujących artystów potrzebuje managerów. Bez managera nie mogą się “wybić”, nie mogą odnieść upragnionego sukcesu. Tak twierdzą, a ja się z tym absolutnie nie zgadzam. Zakładając jednak, że się mylę, stawiam pytanie: czy stać cię na managera?
W Polsce trudno znaleźć managera z prawdziwego zdarzenia. Brak managerów w branży artystycznej spowodował, że managerem artysty zostaje najczęściej ktoś z jego najbliższego otoczenia: przyjaciel, brat lub siostra, czasami rodzic, najczęściej jednak jest to partner lub partnerka (mąż lub żona). Taki wybór jest posunięciem zrozumiałym – z osobą, z którą się mieszka i spędza najwięcej czasu, najłatwiej omawiać i prowadzić wspólny biznes.
Takie rozwiązanie ma swoje zalety:
- z bliską nam osobą chętnie spędzamy czas, także jeżeli jest to czas pracy zawodowej
- jest to osoba, która całkowicie nas wspiera, wiele dla nas zrobi, jest w stanie poświęcić dużo swojego prywatnego czasu na rzecz naszego sukcesu
- jednomyślność – dobrze nas zna, zna nasze artystyczne aspiracje i dzięki temu często samodzielnie może podjąć decyzje w naszym imieniu
- prowadzenie wspólnego biznesu. Jeżeli artysta zarabia na swoich dziełach, dlaczego część z tego zarobku oddawać osobie z zewnątrz? Jeżeli zarobione przez artystę pieniądze i tak trafiają do domowego budżetu, dlaczego nie zarobić nieco więcej poprzez zachowanie prowizji managera?
Zdarza się, że partner często rezygnuje ze swojej pracy na rzecz działań artysty, jeżeli oczywiście wypływają z tego faktu większe korzyści finansowe.
Musisz jednak pamiętać, że takie rozwiązanie ma również sporo wad. Jedną z największych jest fakt, że czasami lepiej nie dzielić pracy zawodowej z partnerem – w wielu przypadkach takie rozwiązanie zabija związek. Ważniejszą jednak kwestią jest to, że taka osoba nie jest profesjonalistą. Jest to osoba, która nie ma ani wiedzy i umiejętności, ani doświadczenia, aby móc profesjonalnie poprowadzić karierę artysty. Sam doświadczyłem współpracy z takimi osobami i wiem, że w wielu przypadkach jedyną cechą, która sprawiła, że dana osoba została moim managerem, jest pokrewieństwo.
Uważam, że na pewnym etapie działalności artystycznej taka osoba jest ci w stanie oczywiście pomóc. Zastanów się jednak, czy nie lepiej by było zatrudnić ją w charakterze asystenta, aby wspierała twoje działania, a nie wyręczała cię w pewnych kwestiach, co jest w zakresie obowiązków managera. Nie zmienia to faktu, że nie zastąpi ona profesjonalnego managera, który ma odpowiednie predyspozycje, umiejętności, wiedzę i kontakty.
Czy stać cię na managera?
W branży artystycznej utarło się przekonanie, że manager to osoba, która jest blisko artysty i mu pomaga. Można taką osobę poprosić, żeby coś dla nas załatwiła, wykonała telefon, wysłała maila. Posiadanie managera jest lepiej oczywiście postrzegane. Taki “naturalny manager” działa z powodu wewnętrznej potrzeby, chęci pomocy bliskiej mu osobie.
Jeżeli mimo wszystko uważasz, że bez managera sobie nie poradzisz, i chciałbyś, aby ktoś profesjonalnie zajął się twoją karierą, zadaj sobie pytanie – czy cię na niego stać? Czy jesteś w stanie zapłacić za jego czas i wykonaną pracę? Zakładając, że nie dzielisz z potencjalnym managerem budżetu domowego, musisz się zastanowić, jak chcesz wynagrodzić jego pracę? Jeżeli ktoś jest lub chce być profesjonalnym managerem, musi poświęcić się tej pracy w pełnym wymiarze godzin. Oznacza to, że jego działania muszą przynosić odpowiednie dochody, takie, które pozwolą ci zarabiać w ten sposób na życie, dom i utrzymanie rodziny. W Polsce to bardzo trudne zajęcie, dlatego wciąż tak niewielu decyduje się na wybór tego zawodu.
Kwestia wynagrodzenia dla managera jest istotna. Musisz się zastanowić, czy twoje dzieła generują wystarczający dochód, abyś mógł z niego opłacić pracującą dla ciebie osobę? Do zakresu obowiązków managera należy wiele czynności, które zajmują bardzo dużo czasu: telefony, maile, umowy, spotkania, praca graficzna, przypominanie artyście o jego zobowiązaniach, itd.
Jakie powinno być więc wynagrodzenie managera?
Na całym świecie, także w Polsce, kwestia prowizji dla managera jest kwestią zawsze indywidualnie negocjowaną. Wysokość tego wynagrodzenia powinna jednak zaspokajać potrzeby finansowe danej osoby, sprawić, że bez problemu będzie w stanie się utrzymać.
Standardowa prowizja w branży muzycznej kształtuje się średnio na poziomie 10-20%. Załóżmy, że dany artysta gra np. 2 koncerty w miesiącu za honorarium wynoszące 3000 zł brutto, a prowizja managera to 10%. Wówczas taki manager zarobi w danym miesiącu 600 zł. Brutto. Od tego trzeba zapłacić podatek, jeżeli ma zarejestrowaną działalność, także ZUS (ponad 1300 zł miesięcznie), telefon, rachunki, itd. Podobnie może być z artystą-malarzem i ilością sprzedanych w danym miesiącu obrazów. Ponadto należy pamiętać, że często to manager podpisuje umowę ze zleceniodawcą, a to oznacza, że cała odpowiedzialność za rozliczenie (np. brak płatności) spada na niego.
Przeanalizuj swoją sytuację. Na jaki zarobek w Twoim przypadku mógłby liczyć manager? Policz, ile średnio miesięcznie masz jako artysta dochodu. Jaką prowizję ma Twój manager? Czy takie wynagrodzenie jest wystarczające, będzie motywujące do pracy i pokryje jego zobowiązania?
Są miesiące lepsze i gorsze. W jednym miesiącu może się sprzedać kilka obrazów lub odbyć kilka koncertów. Są jednak i takie, kiedy nie ma nic. Nie ma się więc co dziwić, że w tym zawodzie brakuje kadr, bo dla większości managerów to praca okazjonalna, często z konieczności łączona ze stabilnym etatem.
Jeżeli jesteś początkującym artystą, musisz zdać sobie sprawę z tego, że najprawdopodobniej nie stać Cię na usługi managera. Dopiero wówczas, kiedy twoja praca będzie przynosiła regularne wpływy, będziesz mógł zatrudnić odpowiednią osobę, która będzie pracowała na twój sukces. Jak już tak będzie, staniesz przed innym problemem: gdzie szukać dobrego managera?
A może po prostu sam możesz być sam dla siebie najlepszym managerem?
Uważam, że tak! Nie tylko możesz, ale i będziesz swoim najlepszym managerem. Ponadto, jeżeli jesteś artystą początkującym – musisz. Ale temu poświęcony będzie już inny wpis…
